Jus soli (bahasa Latin bagi "hak untuk kawasan") atau kewarganegaraan hak lahir bermaksud hak kerakyatan sama rata iaitu taraf kerakyatan yang diberi berdasarkan tempat kelahiran tanpa mengira bangsa dan keturunan. Menjelangnya abad kesembilan belas, negara telah mula terbahagi kepada mereka yang mempunyai kerakyatan terhadap tanahnya mengikut jus soli (Perancis, contohnya) dan memiliki tanahnya mengikut jus sanguinis (hak darah) (Jerman, contohnya). Walau bagaimanapun, kebanyakan negara Eropah menerima konsep Jerman sebagai "kenegaraan objektif", berdasarkan darah, bangsa atau bahasa (seperti takrifan klasik Fichte bagi sebuah negara), membuatkan mereka bertentangan dengan ahli republik Ernest Renan yang mencadangkan "kenegaraan subjektif", berdasarkan pungutan suara harian bagi perlengkapan tanah airnya. Konsep bagi kenegaraan yang tidak penting ini membolehkan pelaksaan jus soli, menentang kepada jus sanguinis. Walau bagaimanapun, dengan penambahan pelarian masa kini telah mengkaburkan beza antara keduanya.
Jus soli adalah biasa digunakan di negara maju yang berhasrat untuk meningkatkan warganegara mereka, begitu juga negara di Hemisfera Barat yang menginginkan pertambahan penduduk melalui penempatan. Ia juga dipraktikkan di sesetengah negara membangun, terutamanya di Pakistan. Sesetengah negara yang menggunakan jus soli termasuklah:
Argentina
Barbados
Brazil
Kanada
Colombia
Jamaica
Mexico
Pakistan
Peru
Amerika Syarikat
Uruguay
Republik Dominica
Pengubahsuaian jus soli
Dalam sesetengah negara, permohonan automatik jus soli telah diubah kepada sistem yang meletakkan beberapa keperluan bagi anak-anak yang ibu bapanya merupakan rakyat asing, seperti ibu bapa adalah mustautin atau tinggal di negara tersebut buat masa yang lama. Jus soli telah diubah di negara-negara berikut:
United Kingdom pada 1 Januari 1983
Australia pada 20 Ogos 1986
Ireland pada 1 Januari 2005
New Zealand pada 1 Januari 2006
Perancis
Undang-undang kewarganegaraan Jerman telah berubah pada 1 Januari 2000 untuk memperkenalkan konsep jus soli yang diubahsuai. Sebelum itu, undang-undang mereka berlandaskan jus sanguinis.
Pengubahsuaian jus soli telah dikritik kerana menyumbang masalah global tidak berwarganegara, termasuk mencipta kelas sosial yang tidak dapat diletakkan dalam kelas sedia ada serta banyak lagi cabaran seperti yang berlaku di Australia. Di sana, kanak-kanak harus berumur sepuluh tahun sebelum mereka dilayan setara di mata undang-undang.
Pada pihak yang lain pula, bagi tempat seperti di Amerika Syarikat, jus soli dikreditkan dengan kebolehan negara untuk mengintegrasikan pelbagai bangsa dan mengurangkan persengketaan sosial berbanding negara lain. Walaupun jus soli jelas dinyatakan dalam Pindaan Keempat Belas bagi Perlembagaan Amerika Syarikat, pihak kehakimam mengenalpasti bahawa falsafah itu telahpun bersepadu dalam perlembagaan negara mereka.
Kanak-kanak yang lahir di kalangan diplomat asing sering kali tidak diiktiraf kewarganegaraan negara kelahiran walaupun negara itu mengamalkan jus soli.
Pemansuhan jus soli
Sesetengah negara yang pernah mengamalkan jus soli telah memansuhkannya dan hanya mengiktiraf kewarganegaraan kanak-kanak yang lahir di negara itu jika ibu bapa mereka merupakan warganegara itu. Negara tersebut ialah:
India pada 1 Julai 1987
Malta pada 1 Ogos 1989
Percubaan jus soli dalam Malayan Union
Prinsip ini digunakan juga pada tahun 1945 oleh pihak British dan dilaksanakan oleh gagasan Malayan Union pada tahun 1946. Menurut pandangan nasionalisme, prinsip jus soli ini menguntungkan golongan imigran (orang dagang) kerana mereka boleh memperoleh kerakyatan dengan mudah di sesuatu tempat. Prinsip jus soli diperkenalkan untuk menyelesaikan status kerakyatan kaum imigran dalam gagasan Malayan Union.
Dalam konteks Malaysia, Tunku Abdul Rahman menggunakan diplomasi bagi membolehkan kemerdekaan diperoleh dengan cara yang teratur (orang Melayu suka berbincang, mengalah. Cepat marah, cepat sejuk. Sebab itu kaum lain suka ambil kesempatan). Pembentukan perlembagaan oleh Tunku Abdul Rahman jadi sukar dengan sikap British yang enggan untuk menghantar pulang tenaga kerja asing yang memaksa beliau mengutarakan idea kerakyatan bagi mereka yang lahir di tanah Melayu ini.
Namun, tidak ramai generasi hari ini menyedari bahawa hakikat kerakyatan tenaga kerja asing di negara ini adalah berdasarkan prinsip jus soli yang diambil kira dalam pembentukan perlembagaan.
Pada waktu itu, ramai orang Melayu membantah. Tapi, nak buat macam mana, sikap orang Melayu, selalu taat kepada pemimpin. Sebagai imbangan dari ribut sahsiah bangsa Melayu itulah konsep hak istimewa Melayu digunakan dan dipersetujui oleh semua.
Kaum pendatang tidak terfikir bentuk negara apakah yang akan dimerdekakan kerana dibayangi dilema kewarganegaraan. Konsep hak istimewa Melayu dipersetujui oleh mereka bagi menjamin prinsip jus soli digunapakai.
Jadi, DAP serta kaum minoriti di negara ini sepatutnya berterima kasih kerana mereka diberi status kerakyatan secara jus soli iaitu kerakyatan sama rata iaitu taraf kerakyatan yang diberi berdasarkan tempat kelahiran tanpa mengira bangsa dan keturunan dan bukannya mempersoal ketuanan Melayu.
Kenapa mereka tidak habis2 nak ungkit ketuanan Melayu? Nak hapuskan ketuanan Melayu? Adakah disebabkan ketuanan Melayu itu mereka tidak dapat cari makan di bumi bertuah Malaysia ini? Rasa-rasanya ramai juga jadi Doktor, Lawyer dan macam2 jawatan profesional lagi.
Jangan lagi diungkit benda yang sensitif. Baik difikirkan benda yang manfaat kepada kita semua. kepada YB kat parlimen itu, sudah2 lah berdebat benda yang tidak berfaedah. Suka sangat sentuh pasal hak orang Melayu. Jangan di jolok, kadang-kadang orang Melayu suka melatah. Nak sangat ke berlaku 13 Mei 1969 lagi...
this is fucking stupid
ReplyDelete